گرافیتی، هنری که در ایران دیده نشد
درباره گرافیتی, هنر نسل چهارم
ابتداییترین آثار از هنر گرافیتی روی کتیبهها، دیوارههای غارها و پیدا شــدهاند. که گاه حاوی پیامهای آنچنانی نبودهاند. یکی از ابتداییترین گرافیتیهای مدرن گرافیتی در یکی از شهرهای قدیم یونان (درحال حاضر ترکیه) است که شکلی مانند قلب دارد. گرافیتی در امریکا در سالهای ۱۹۶۰ بیشتر یک عمل سیاسی بوده و گروههایی مانند LA Familia و Savage Skulls و Savage Nomads از این هنر برای مشخص کردی قلمروی خود استفاده میکردند و در این سالها بود کهTagها (که هماکنون بهعنــوان نوعی امضا در زیر آثار گــرافیتی کشیده میشوند) به وجود آمدند. گرافیتی کار معروف CornBread را میتوان بهعنوان یکی از نخستین گرافیتی کارهای تاریخ به حساب آورد.
در این زمان مرکز این هنر New York بود که در این شهر گرافیتیکاران مشهــوری مثل Taki۱۸۳ و۱۶۸ Tracy زندگی میکردند. با کمی دقت درمییابیم که در آن زمان مد بوده است که گرافیتیکاران شماره خیابان خود را به آخر اسم خود اضافه کنند. همانطور که گفتیم مرکز هنر گرافیتی در آن زمان شهر New York بود که در آن گرافیتیکاران مشهور زن مانند Barbara۶۲ و۶۲ Eva زندگی میکردند. یکی از وقایع مهم تاریخ گرافیتی در این سالها انتقال هنر گرافیتی از خیابانهای شهر به دیوارهای متروها و ایستگاههای قطار بوده است. در این زمان هنرمندان این شاخه به ایستگاههای مترو و قطارها هجوم بردند تا کارهای خود را بیشتر و بیشتر به معرض نمایش بگذارند. هنگامی که گرافیتی مدرن رونق بیشتــری یافت هنرمندان برای اینکه کارهایشان با یکدیگر اشتباه گرفته نشــوند مجبور شدند کهTagها را به عنــوان امضایی در زیر آثار با ارزش خــود که Pieace نامیده میشدند به کار گیرند. (Pieaceها در ابتدا Tagهایی بــودند که گرافیتیکاران ضخامت و نوع نوشتههای تگ را عوض میکردند و بعـدها Tagها به صورت آثاری در آمدند که MasterPiece یا بهطور سادهتر Pieace نامیده شدند). گرافیتی را میتوان از شاخصههای اصلی هیپهاپ به شمار آورد (Rapping.DJing.BreakDancing.Graffii) و بیشـتر رپرهای امریکا از این هنر استفادههای بسیاری در کلیپها و تبلیغات میکنند. بحث تبلیغات شد، پس بهتر بگوییم هنر گرافیتی در تبلیغات نیز نقش بسزایی دارد. مثلا شـرکت سونی برای تبلیغ دستگاه PSP به صاحبهای ساختمانها در شهرهای امریکا پول میداد تا تبلیغات خود را که به صورت گرافیتی بودند (گروهی از بچهها که با چشمهای گیج و متحیر خود مشغول بازی با PSP مانند یک اسکیت بورد و بودند) روی دیوارهای ساختمانها بکشـند. که البته شرکت سونی جریمه بسیار سنگینی برای این کار پرداخت کرد و همچنین مثالهای فراوان دیگر از شرکتهای معروف دنیا. این کار تقریبا در همه جای دنیا با منع قانونی مواجه است. گرافیتی با نوشتههای سر دستی و یادگاریهای روی دیوار متفاوت بوده و نیز مختص سن یا طبقه فرهنگی و اقتصادی خاصی نیست.
امروزه گرافیتی بیش از هر هنر دیگری مورد بد فهمی و استفاده نابهجا واقع شده است و در بسیاری از کشورها جنبه تاثیرگذار و بیانگرای خود را از دست داده و صورت دیوار نوشتههایی رنگارنگ و پرپیچ و تاب (که آن هم خالی از ارزش نیست) مبدل شده است. هنر شهری و گرافیتی امروزه در تاریخ دنیای مدرن ریشه دوانیده است و تنهیی نسبتا تنومند یافته. بهطوری که شاخههای آن در تمامی دنیا گسترش یافته است. این هنر در طی سالیان به شکلهای گوناگون دچار تغیر و پیشرفت شده و در مسیر خود تجربههای فراوانی را به ثبت رسانیده. در این مطلب تلاش میشود تا انواع اصلی سبکهای شناخته شده را برای مخاطبین و هنرمندان بازگو کرده تا در حین مشاهده آثار تا حدودی از نوع اجرا و سبک و روش کار هنر مندان نیز مطلع باشند.
● لغتنامه گرافیتی گرافیتی:
▪ امضازنی
امضا همانطور که از نامش پیداست سادهترین اثری است که روی دیوارها میبینید. این نوع گرافیتی هرچند از نخستین انواع گرافتی محسوب میشود اما امروزه در جامعه هنر شهری به تنهایی وجهه خوب و هنری ندارد و به نوعی با وندالیسم پیوند میخورد.
▪ اثر
اثر که همان اثر هنری است به نقاشی گفته میشود که از غنای بصری بیشتری برخوردار بوده و از نقطه نظر هنری قابل بررسی باشد. یک اثر معمولا از رنگهای بسیاری تشکیل شده و از کنار هم گذاشتن خلاقانه حروف تصویر زیبا حتی ناخوانا را ایجاد میکند.